In de bestuurskamer draait alles om verantwoordelijkheid: voor richting, cultuur, compliance en resultaat. Tot voor kort kon je AI nog parkeren bij IT of innovatie. Maar die tijd is voorbij. In 2025 maakt de wet — én de markt — duidelijk dat AI een belangrijk onderdeell van leiderschap is geworden.
Als CEO hoef je geen programmeur te zijn. Maar je moet wel begrijpen waar AI je strategie raakt, hoe het besluitvorming beïnvloed en welke risico’s jij moet kunnen beheersen. Anders stuur je op een systeem dat je niet begrijpt — en loop je het risico achter je eigen technologie aan te lopen.
1. Wat AI is (voor de boardroom)
AI is geen product of app — het is een generatieve en voorspellende technologie die steeds vaker gebakken zit in software en processen. Van recruitment tools tot klantsegmentatie, van risicoscores tot productontwikkeling.
Als CEO moet je vooral drie dingen begrijpen:
- AI is sturend, niet ondersteunend
AI beïnvloedt directe besluitvorming. Als je niet weet hoe, kun je je strategie niet bewaken. - AI is feilbaar — maar vaak overtuigend
AI-systemen geven confidentie, ook als ze fout zitten. Zonder kritisch vermogen in je team is dat gevaarlijk. - AI is wettelijk gereguleerd
Onder de AI Act draag jij als eindverantwoordelijke juridische én bestuurlijke verantwoordelijkheid.
2. Hoe AI jouw besluitvorming beïnvloedt
AI raakt bestuursbesluiten op meerdere fronten. Niet alleen in wat je beslist, maar in hoe je informatie tot je krijgt, risico’s beoordeelt en voortgang evalueert.
Enkele voorbeelden:
- Marketing laat AI dynamisch advertenties optimaliseren.
→ Worden de keuzes ethisch verantwoord en merktechnisch onderbouwd? - HR gebruikt AI bij werving, retentie en beoordeling.
→ Weet je zeker dat het systeem geen bias introduceert? Wie toetst dat? - Finance krijgt dashboards met AI-voorspellingen over omzet, risico of klantwaarde.
→ Begrijp je de aannames achter die voorspellingen? - Operations gebruikt AI voor voorraadbeheer, personeelsplanning of demand forecasting.
→ Wat gebeurt er als de AI verkeerde signalen oppikt?
Zonder inzicht in de werking van AI, baseer je beslissingen op systemen die je niet kunt controleren — en ben je als leider blind voor de foutmarge die erin zit.
Bovendien beïnvloedt AI ook je strategische koers:
- Welke markten kies je op basis van AI-inschattingen?
- Welke innovaties start je op, gestuurd door datamodellen?
- Welke efficiencybesparingen vertrouw je toe aan AI?
AI is dus geen operationeel detail. Het is een stuurmechanisme — en wie het stuur niet begrijpt, kan de route niet bepalen.
3. Wat jij als CEO moet kunnen
Je hoeft niet te kunnen coderen of modellen te bouwen. Maar je moet wel begrijpen waar AI raakt aan jouw verantwoordelijkheden. Denk aan:
| Taak | Wat het van je vraagt |
|---|---|
| Toezicht houden | Inzicht in waar AI actief is binnen de organisatie (en waar niet) |
| Vragen stellen | Kritisch kunnen doorvragen: is dit model uitlegbaar? Is de data representatief? |
| Beslissingen toetsen | Kun je de uitkomst van een AI-beslissing beoordelen — of wordt het klakkeloos overgenomen? |
| Compliance garanderen | Kun je bij een audit onderbouwen hoe AI wordt beheerst en verantwoord? |
| Cultuur beïnvloeden | Straal je leiderschap uit op het gebied van ethisch en veilig AI-gebruik? |
Voorbeeld uit de praktijk:
Een HR-directeur wil een AI-tool inzetten voor sollicitatieanalyse. De leverancier claimt hogere ‘quality of hire’ op basis van spraakpatronen en mimiek.
Een AI-geletterde CEO vraagt:
- Welke data ligt daaraan ten grondslag?
- Is er onafhankelijk getest op bias?
- Zijn kandidaten hiervan op de hoogte?
- Wie houdt toezicht op de toepassing?
AI-geletterdheid op C-level is geen luxe — het is voorwaardelijk om je taak als eindverantwoordelijke goed uit te voeren.
4. De AI Act: wat raakt jou als bestuurder?
De AI Act, binnenkort van kracht, verplicht bedrijven die AI toepassen tot:
- Risicobeoordeling en documentatie
Je moet inzicht hebben in waar AI wordt ingezet, wat het doet en wat de risico’s zijn. - Transparantie en uitlegbaarheid
Je moet aan toezichthouders, klanten en medewerkers kunnen uitleggen waarom een AI-beslissing is genomen. - Training en governance
Medewerkers én bestuurders moeten aantoonbaar AI-geletterd zijn in verhouding tot hun verantwoordelijkheden. - Aansprakelijkheid bij fouten of schade
Bestuurders kunnen aansprakelijk worden gesteld bij nalatigheid.
Als CEO ben je dus niet alleen moreel, maar ook juridisch verantwoordelijk.
5. Wat slimme leiders vandaag al doen
De CEO’s die vandaag al verschil maken, nemen AI niet alleen serieus — ze nemen eigenaarschap. En dat zie je terug in hun aanpak:
Ze starten met hun eigen kennisontwikkeling
Ze laten zich niet afschrikken door technische termen, maar investeren in begrijpelijke, strategische AI-trainingen voor leiderschap. Ze laten zich bijpraten over de AI Act, ethiek, risico’s en toepassingsgebieden — zonder jargon.
Ze brengen AI naar de bestuursagenda
AI is geen agendapunt meer voor ‘digital’ of ‘IT’, maar een vast onderwerp onder strategie, risicobeheersing en innovatie. Denk aan vragen als:
- Zijn wij AI-compliant?
- Hebben wij kaders voor verantwoord gebruik?
- Maken we strategisch gebruik van AI op onze kerndomeinen?
Ze bouwen een cultuur van toetsbaarheid
AI wordt bespreekbaar gemaakt. Teams mogen fouten delen, er is ruimte voor experiment én toezicht. Governance wordt niet als belemmering gezien, maar als randvoorwaarde voor groei.
Ze stellen eisen aan leveranciers en partners
CEO’s vragen hun leveranciers:
- Welke AI gebruikt je platform?
- Kun je transparantie en uitlegbaarheid garanderen?
- Is je product getoetst op bias of AVG-impact?
6. Checklist voor de CEO: ben jij AI-geletterd?
Beantwoord deze vragen met “ja” of “nee”:
- Weet ik waar AI binnen mijn organisatie wordt toegepast?
- Begrijp ik het verschil tussen generatieve AI en voorspellende AI?
- Kan ik uitleggen hoe we bias en ethische risico’s in AI beperken?
- Is AI-gebruik onderdeel van onze compliance- en risicoprocessen?
- Heb ik zelf een basistraining AI-geletterdheid gevolgd
Als je op één of meerdere vragen “nee” moet zeggen: het is tijd om aan de slag te gaan.
Veelgestelde vragen
Nee, maar je moet wel AI-geletterd zijn: weten wat het is, wat het doet, en wat jouw verantwoordelijkheden zijn als leider.
Aansprakelijkheid bij fouten, reputatieschade, gebrekkige besluitvorming en verlies van strategische grip.
Volg een training gericht op bestuurders, neem AI op in je bestuursagenda en zorg voor beleid, toetsing en continue reflectie.
