AI is de realiteit van vandaag. Maar hoe staat Nederland er eigenlijk voor? Hebben we de juiste infrastructuur, het juiste talent, en vooral: de juiste mindset om mee te doen aan de AI-revolutie?
In deze laatste aflevering van de AI Koploperscast spreken we met Maxime Lubbers, AI Ecosystem Lead bij TechLeap, dé organisatie die onder leiding van Prins Constantijn het Nederlandse tech-ecosysteem helpt schalen. We duiken in recente onderzoeken, verkennen de sterke én zwakke plekken van Nederland, en bespreken wat ondernemers nu kunnen doen om de koppositie te pakken.
Waar staan we nu als Nederland?
Maxime’s team onderzocht het Nederlandse AI-landschap van onder tot boven. De inzichten:
Sterk fundament
- Digitale infrastructuur: Bijna iedereen is online, Nederland scoort hoog in bereikbaarheid en connectiviteit.
- Talent en universiteiten: Nederlandse instellingen als de TU Delft en UvA leiden top AI-onderzoekers op.
Maar talent vertrekt
Veel van onze slimste AI-koppen belanden uiteindelijk bij OpenAI, Google of andere Amerikaanse giganten. Waarom? Omdat ze daar kunnen werken aan fundamentele technologie en complexe uitdagingen – iets wat in Nederland vaak ontbreekt.
Veel toepassers, weinig bouwers
Zo’n 70% van onze AI-bedrijven zit in de toepassingslaag – ze bouwen tools bovenop bestaande systemen zoals OpenAI of Google. Slechts minder dan 5% bouwt de onderliggende infrastructuur: hardware, vector databases, taalmodellen.
Dat maakt ons als land strategisch afhankelijk van buitenlandse partijen.
Wat houdt ons tegen?
Uit het onderzoek kwamen vier belangrijke blokkades naar voren:
- Gebrek aan AI-geletterdheid
Zowel bij ondernemers als beleidsmakers ontbreekt vaak een fundamenteel begrip van AI. Zonder dat inzicht start niemand. - Beperkte investeringskracht én kennis bij investeerders
In tegenstelling tot de VS, waar op 10 startups wordt gegokt, zijn Nederlandse investeerders vaak risico-avers. - Versplintering van initiatieven
Nederland telt maar liefst 7 regionale AI-hubs – in een land dat kleiner is dan de staat Virginia. Zonde van de schaalvoordelen. - Te weinig focus op deep tech
Om relevant te blijven moeten we keuzes maken in de AI-waardeketen. Zoals we met ASML deden in chips, kunnen we ook met AI focussen op domeinen als voedsel, water, gezondheid of onderwijs.
Wat kunnen we leren van het buitenland?
- Verenigd Koninkrijk: Centrale AI-hub in Londen, geleid door een voormalig ondernemer.
- Frankrijk: Macron pakt door met stevig leiderschap en gerichte investeringen.
- Verenigde Staten: Eén grote thuismarkt, investeerders met diepe zakken én technische kennis.
Maxime pleit voor een vergelijkbare centrale aanpak in Nederland: één AI-hub die talent, infrastructuur en investeerders samenbrengt.
Wat kun jij doen als ondernemer?
AI is geen project voor de IT-afdeling. Het raakt je hele organisatie. Maxime’s advies aan ondernemers:
1. Verdiep je – écht
Leer de basis: wat is generative AI? Hoe werkt een model? Wat is machine learning?
Stel jezelf vragen als:
- Hoe is ChatGPT getraind?
- Wat kan het wel en niet?
- Wat betekent het voor mijn team?
2. Maak je organisatie AI-geletterd
Vanaf 2025 is het zelfs verplicht om medewerkers te trainen in AI.
Niet alleen voor veiligheid en compliance, maar ook om de juiste vragen te stellen en verantwoordelijk te innoveren.
3. Formuleer je eigen kaders
Gebruik AI niet ‘omdat iedereen het doet’, maar omdat het past bij de impact die jij wilt maken.
Ga in gesprek met HR, IT en je bestuur. Stel principes op, zoals:
- AI mag geen beslissingen nemen over aannames of ontslag zonder menselijke tussenkomst.
- Geen klantcontact zonder menselijke eindcheck.
4. Focus op échte problemen
Kijk voorbij kostenbesparing. Denk aan:
- Werkgeluk
- Klimaatimpact
- Inclusie
- Toegankelijkheid van kennis
AI verandert alles, ook jouw organisatie
Volgens recent onderzoek zal:
- 67% van de kennisbanen veranderen,
- 6 à 7% van de banen verdwijnen.
De vraag is niet óf je AI moet gebruiken, maar hoe. En vooral: met welk doel?
“Het draait niet om AI, het draait om leiderschap.
Form your own opinion. Bepaal waar je voor staat. Dát is AI-koploperschap.”
– Maxime Lubbers
Word een AI-koploper
Wil je precies weten waar de kansen liggen voor Nederland én jouw bedrijf? Hoe je als ondernemer kunt bijdragen aan een toekomst waarin AI werkt vóór mens en maatschappij en niet alleen voor efficiëntie en winst? Luister dan deze inspirerende aflevering met Maxime Lubbers op Spotify.
Hoewel dit de laatste aflevering van deze serie is, is het nog maar het begin van de reis. In deze zesdelige AI Koploperscast hebben we je meegenomen van de basis van AI-adoptie, tot agent-based systemen, wetgeving en nu: de toekomstvisie. Blijf nieuwsgierig. Blijf kritisch. En vooral: blijf niet achter. Word een AI-koploper.
